Program przeznaczony jest dla przedszkoli prowadzonych przez siostry urszulanki, dlatego oparty jest na myśli pedagogicznej Założycielki św. Urszuli Ledóchowskiej. Jej koncepcja wychowania zawiera konkretne ideały i wzory osobowe oraz jasno określoną wizję i misję działalności placówki opiekuńczo-wychowawczej. Program jako opis zadań wychowawczych jest zorientowany na osobę dziecka z uwzględnieniem jego indywidualności, specyfiki rozwoju, potrzeb opiekuńczych, a w miarę możliwości, całej dotychczasowej historii życia. Integralną częścią programu jest praca wychowawcza, opiekuńcza i dydaktyczna każdego nauczyciela w odniesieniu do celów obowiązującej podstawy programowej wychowania przedszkolnego.

Program nie zastępuje istniejących programów wychowania przedszkolnego, ale wskazuje kierunki wychowania w placówkach urszulańskich. Działania wynikające z treści programu powinny być realizowane w codziennej pracy przez pracowników edukacyjnych, czyli ich osobowość, filozofię życia i kwalifikacje, a przede wszystkim niezastąpioną wartość oddziaływania własnym przykładem. Program może być indywidualizowany i ostatecznie w swoich szczegółach jego realizacja będzie zależała od placówki, grona pedagogicznego a także rodziców.

Podstawą do opracowania programu były:

• przesłanki pedagogiki personalistycznej,
• koncepcja wychowania św. Urszuli Ledóchowskiej,
• charyzmat Sióstr Urszulanek, którym jest szerzenie Królestwa Serca Bożego w świecie,
• obowiązująca podstawa programowa wychowania przedszkolnego.

Poniższy program wychowawczy może być alternatywnym wobec innych propozycji a nawet bardziej atrakcyjnym dla współczesnej cywilizacji.

Wizja przedszkola urszulańskiego

Przedszkole urszulańskie jako placówka katolicka realizuje wartości chrześcijańskie,  ze szczególnym uwzględnieniem:

• wiary,
• miłości,
• szacunku,
• radości.

Poprzez urzeczywistnianie w pracy edukacyjnej tych wartości, kształtowane będą u wychowanka zręby przyszłej dojrzałej osobowości.

Ważnym elementem wychowawczym przedszkoli urszulańkich jest atmosfera panująca w placówkach. Jest to specyficzny klimat, środowisko emocjonalne, jakby ukryty program placówki. Nie zawsze jest on spisany, ale odczuwany przez wszystkich, którzy tworzą i odwiedzają dane przedszkole. Matka Urszula uważała, że dzieci powinny być otoczone atmosferą szczęścia, gdyż w klimacie ciepła, radości, podobnie jak kwiaty w towarzystwie słońca, wychowankowie rozwijają się najpiękniej. Dlatego w placówce tak ważna jest osoba nauczyciela wychowawcy i jego osobisty przykład, a przede wszystkim tworzenie poprawnych relacji z wychowankiem, rodzicami i pozostałym personelem. Należy zaznaczyć, że placówka urszulańska przekracza wymiar jedynie widzialny a rozszerza się na wymiar łaski i transcendencji, w tym tajemnice świętych obcowania i nadprzyrodzoności.

Misja przedszkola urszulańskiego

Oferta wychowawcza skierowana jest do rodzin, które akceptują i podejmują wizje przedszkola urszulańskiego. Misją placówek św. Urszuli jest przede wszystkim:

• integralne wychowanie dzieci w wieku przedszkolnym w odniesieniu do chrześcijańskiej hierarchii wartości z uwzględnieniem miejsca i czasu;
• nauczanie oraz kształcenie umiejętności istotnych dla wychowania osobowości ukierunkowanej na wartości wyższe – dobro własne i wspólne, prawda, miłość a także gotowość podjęcia odpowiedzialności za siebie i innych, bazując na konkretnych ideałach i wzorach osobowych czerpanych z Biblii, tradycji i współczesności;
• ocena postępowania swojego i innych, zmiany złych postaw i zachowań, opowiadanie się po stronie dobra, świadome rezygnowanie z tego, co złe;
• współpraca z rodziną w procesie wychowania dziecka oraz wspieranie rodziców w pełnieniu ich funkcji opiekuńczej i wychowawczej;
• propagowanie wartości społecznych, moralnych, religijnych, narodowych, rodzinnych i kulturowych w środowisku oraz wdrażanie do ich urzeczywistniania;
• wdzięczność wobec Boga i ludzi.

Sylwetka wychowanka, która zawiera w sobie zręby przyszłej dojrzałej osobowości:

• wrażliwość na rzeczywistość Boga i człowieka w codzienności,
• odróżnianie dobra od zła oraz wybór dobra,
• radość i pogoda ducha, która pozwala się cieszyć drobnymi zdarzeniami i rzeczami,
• szacunek wobec siebie, innych i otaczającego świata.

Strategia wychowania

• świadectwo osobiste i identyfikacja (nawet nieuświadomione przyjęcie pewnych cech osoby znaczącej),

{osoba nauczyciela-wychowawcy to tzw. personalny symbol wartości};

• organizowanie sytuacji wychowawczych oraz wykorzystywanie codziennych zdarzeń i sytuacji życiowych;
• dbałość o harmonijny rozwój;
• korzystanie z dóbr kultury i tradycji polskiej w tym ze skarbca Kościoła Polskiego;
• budowanie wspólnoty osób;
• pielęgnowania tradycji placówki, tzw. rytuałów przybliżających określone wartości (zwrócenie uwagi na duchowość, transcendencję, życie wartościami, szczególnie poczucia obowiązku i godności osoby ludzkiej);
• zasada współdziałania z rodziną i środowiskiem.

zasady współpracy z rodziną:

• rzeczowe i przejrzyste informowanie rodziców o specyfice przedszkola urszulańskiego i zasadach współpracy;
• uwzględnienia praw rodzicielskich;
• służenie pomocą i wsparciem;
• współpraca podmiotowa, czyli wypracowywanie wspólnego stanowiska nauczyciela i rodziców wobec dziecka w jego integralnym wychowaniu;
• rzetelna i dyskretna informacja dla rodziców o postępach, potrzebach i problemach dziecka;
• angażowania rodziców w życie przedszkola i jej funkcjonowanie, w tym organizowanie różnych form czynnego udziału rodziców w spotkania o charakterze kulturowym, wypoczynkowym i duchowym.

Powinności nauczycieli wychowawców

w relacjach z wychowankami:

• wspiera je w rozwoju;
• przestrzega praw dziecka;
• otwarty na problemy dziecka i jego otoczenia;
• kreatywny i empatyczny;
• częściej stosuje wzmocnienia pozytywne niż negatywne;
• dotrzymuje umów, przyrzeczeń, dochowuje tajemnic;
• potrafi przyznać się do pomyłek i błędów;

w relacjach z rodzicami:

• wspomaga rodziców w realizacji ich funkcji wychowawczej;
• pogłębia wiedzę rodziców – informując o osiągnięciach i ewentualnych trudnościach dziecka;
• wspólnie z rodzicami ustala tok postępowania i formy oddziaływań wychowawczych;
• uznaje prawo głosu rodziców w ważnych sprawach dotyczących dziecka;
• stwarza podstawy do budowania partnerstwa we współdziałaniu środowisk wychowawczych dziecka;
• zna warunki życia dziecka;
• odznacza się kulturą osobistą i taktem pedagogicznym.

Tradycje i ceremoniały

W procesie wychowania dzieci ważne jest sięganie do tradycji kulturowej naszej Ojczyzny oraz Regionu. W przedszkolu jest wiele możliwości do przeprowadzenia zajęć związanych z regionalną tradycją kulturową a służy temu przede wszystkim kalendarz uroczystości przedszkolnych.

W naszych przedszkolach nawiązuje się do tradycji, które związane są z rodziną, świętami narodowymi i kalendarzem liturgicznym.

Do podstawowych zaliczyć można:

1. Związane z rodziną i społecznością przedszkolną:

• jasełka,
• spotkanie wielkanocne,
• święto patrona przedszkola,
• św. Mikołaj,
• nabożeństwa liturgiczne dla dzieci i ich rodzin,
• akademie patriotyczne,
• uroczyste rozpoczęcie i zakończenie roku w przedszkolu.

2. Związanie z rokiem kalendarzowym i liturgicznym:

• jasełka,
• spotkanie wielkanocne,
• święto patrona przedszkola,
• św. Mikołaj,
• nabożeństwa liturgiczne dla dzieci i ich rodzin,
• akademie patriotyczne,
• uroczyste rozpoczęcie i zakończenie roku w przedszkolu.

3. Skierowane do rodziców:

• comiesięczne skupienia,
• rekolekcje,
• nabożeństwa.

dzień w przedszkolu:

każdy dzień jest jakby skrócone życie (E.Bojanowski): plan dnia zawiera wszystkie elementy życia ludzkiego – praktyki religijne, zabawę, naukę, pracę, tworzenie relacji międzyosobowych. Warto więc te elementy wykorzystać w kształtowaniu osobowości wychowanka.

• schodzenie się (powitanie chrześcijańskie, relacje, kultura bycia, wspólna lub indywidualna zabawa / działalność)
• modlitwa poranna – tak zaczynamy dzień, adoracja, nawiedzenie Najśw. Sakramentu, modlitwa spontaniczna, etc.;
• zabawa – relacje, twórczość, kultura osobista, formy grzecznościowe, aktywność, etc.;
• nauka – rozwój umysłowy;
• zajęcia praktyczne – porządkowanie, korzystanie z rzeczy wspólnych, toalety, zachowanie w jadalni, etc.;
• rachunek sumienia – na zakończenie zajęć bądź w porze popołudniowej, podejmowanie z dziećmi refleksji nad ich zachowaniem w ciągu dnia, zwrócenie uwagi na zaistniałe sytuacje, w których razem z dziećmi nazywamy to, co było dobre i co godne pochwały czy nagrody. Pomagamy rozpoznawać i nazywać to, co było złe i określamy sposób naprawienia złej sytuacji. W ten sposób kształtujemy sumienie dziecka, uczymy samokontroli oraz przyjmowania konsekwencji swoich zachowań.

Tryb postępowania w sytuacjach wyjątkowych

Stosowanie w pracy wychowawczej nagród i kar wzmacnia jedne zachowania, a hamuje inne. Celem tych działań jest eliminowanie zachowań niepożądanych, nabywanie właściwych nawyków, umiejętności i postaw – wzmacnianie zachowań pożądanych (wzmacnianie pozytywne). Działania te dodatkowo stanowią jasny, przejrzysty i zrozumiały komunikat dla wychowanka, co jest pożądane, bo dobre, a co jest złe i szkodzi jemu samemu i innym.

Skutecznym środkiem wychowawczym są nagrody i pochwały, ponieważ uznanie i akceptacja mobilizują do dalszych wysiłków. Skupienie uwagi na pozytywach, wzmacnianie zachowań pozytywnych, daje skuteczne rezultaty widoczne we właściwych zachowaniach wychowanków.

Stosowane nagrody:

• pochwała indywidualna,
• pochwała przed całą grupą,
• pochwała przed drugim nauczycielem,
• pochwała przed rodzicami,
• drobne motywatory (naklejka, medal)
• przywileje (np. ciekawa zabawka, ulubiona gra dziecka itp.),

Nagradzamy za:

• stosowanie ustalonych umów i zasad,
• wysiłek włożony w wykonywanie pracy, zadania,
• wypełnienie podjętych obowiązków,
• bezinteresowną pomoc innym,
• stosowanie zasad bezpieczeństwa i ochrony siebie, innych i przyrody,
• aktywny udział w pracach grupy.

Stosowane kary, są naturalną konsekwencją niewłaściwych postaw:

• kara naturalna – zadośćuczynienie wyrządzonej krzywdzie, naprawienie szkody,
• upomnienie słowne, rozmowa – przedstawienie następstw zachowania (skłonienie dziecka do autorefleksji),
• czasowe odbieranie przyznanego przywileju,
• odsunięcie na krótki czas od zabawy, „krzesełko do myślenia”– chwilowe wykluczenie dziecka z zabawy w celu przemyślenia swojego postępowania,
• poinformowanie rodziców o przewinieniu.

Kary stosujemy za:

• nieprzestrzeganie ustalonych norm i zasad współżycia w grupie i przedszkolu,
• stwarzanie sytuacji zagrażających bezpieczeństwu i zdrowiu własnemu i innych,
• zachowania agresywne,
• niszczenie wytworów pracy innych, ich własności,
• celowe nie wywiązywanie się z podjętych obowiązków.